Ferhan Şensoy (1951–2021), Türk tiyatrosunun çağdaş ve geleneksel çizgilerini harmanlayan, yazarlık ve oyunculukta özgünlüğüyle öne çıkan çok yönlü bir sanatçıdır. Ortaoyuncular Tiyatrosu’nun kurucusu, onlarca tiyatro oyununa, kitaba, senaryoya ve televizyon yapımına imza atmıştır. En bilinen eseri “Ferhangi Şeyler”, 1987’den 2021’e dek aralıksız sahnelenmiş ve bir efsane haline gelmiştir.
Sanat Hayatına Erken Başladı
1951 yılında Samsun’un Çarşamba ilçesinde doğan Ferhan Şensoy’un yazarlık ve sahne tutkusu genç yaşlarda başladı. 1969’da şiirleri ve öyküleri yayımlandı, 1970’te skeçleri Devekuşu Kabare’de sahnelendi. 1972-1975 arasında Fransa ve Kanada’da tiyatro eğitimi aldı. Montreal’de yazdığı Ce Fou De Gogol oyunu ile “En İyi Yabancı Yazar” ödülüne layık görüldü.
Ortaoyuncular ve “Ferhangi Şeyler”
1980’de Ortaoyuncular Tiyatrosu’nu kurarak kendi tiyatrosunu inşa etti. Geleneksel Türk tiyatrosundan ilhamla, modern bir dille yazdığı oyunlarla sanat dünyasına damga vurdu. En önemli yapıtlardan biri, tek kişilik gösterisi “Ferhangi Şeyler”, 2000’i aşkın kez sahnelendi.
Ferhangi Şeyler, stand-up türüyle karıştırılsa da, Şensoy bu oyununu “modern meddah anlatımı” olarak tanımlar. Hayat, toplum, siyaset, şehir yaşamı gibi konuları ironik ve sivri bir dille sahneye taşıdı.
Kavuğun Devri ve Tiyatroya Katkıları
Geleneksel Türk tiyatrosunun simgesi olan **“İsmail Dümbüllü’nün Kavuğu”**nu, usta oyuncu Münir Özkul’dan devralan Şensoy, daha sonra Rasim Öztekin’e devretti. Bu devirler, Türk tiyatrosunun ustalar arası bir bayrak yarışı halini aldığı sürecin sembolü oldu.
Şensoy’un en dikkat çeken yönlerinden biri, her oyuna emeği geçen ekip arkadaşlarına oyun gelirlerinden pay vermesiydi. Bu yaklaşımı, Türk tiyatrosunda ekonomik dayanışma açısından da öncü bir model oldu.
Sahne, Edebiyat, Televizyon, Sinema
Ferhan Şensoy yalnızca sahneyle sınırlı kalmadı. Roman, deneme, günlük, şiir, senaryo ve televizyon projeleri üretti. “Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı”, “Şahları da Vururlar”, “Parasız Yaşamak Pahalı” gibi oyunlar; “Pardon” ve “Son Ders” gibi filmler; “Varsayalım İsmail” ve “Boşgezen ve Kalfası” gibi diziler onun imzasını taşır.
Yazdığı 30’u aşkın kitabıyla, Türkçe'yi ustalıkla kullanan güçlü bir yazar olarak da anılır.
Ödüllerle Dolu Bir Yaşam
Sanat yaşamı boyunca 50'den fazla ulusal ve uluslararası ödül kazandı. Montreal’de “En İyi Yabancı Yazar”dan, Avni Dilligil, İsmet Küntay, Afife Jale, Tiyatro Eleştirmenleri Birliği gibi birçok ödüle layık görüldü.
Vefatı ve Mirası
2021 yılında kalp ve solunum sorunları nedeniyle 70 yaşında hayatını kaybeden Ferhan Şensoy, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde hayata veda etti. Ardında onlarca eser, binlerce sahne performansı ve milyonlara ilham veren bir miras bıraktı.
Ferhan Şensoy’un Ardından…
Bugün Türk tiyatrosunda mizahın, eleştirinin ve geleneksel tiyatro anlatısının modernle buluştuğu her sahnede Ferhan Şensoy’un izi sürülebilir. Kendisinden sonra gelen birçok sanatçının yolunu açtı, hem kalemiyle hem sahnesiyle “ustalığın ne demek olduğunu” gösterdi.
Kısa Bilgilerle Ferhan Şensoy
📍 Doğum: 26 Şubat 1951, Samsun
🕊️ Vefat: 31 Ağustos 2021, İstanbul
🎭 Tiyatrolar: Ortaoyuncular, Anyamanya Kumpanya
📘 Eserleri: Ferhangi Şeyler, Şahları da Vururlar, Gecedeste, Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı
🎥 Filmler: Pardon, Son Ders, Büyük Yalnızlık
📚 Kitapları: 30’dan fazla kitap – roman, deneme, şiir
🏆 Ödüller: 50+ tiyatro, mizah ve edebiyat ödülü
🎓 Eğitim: Montreal, Paris – Tiyatro Eğitimi