Avrupa kıtasında serbest dolaşımı mümkün kılan ve yaklaşık 420 milyon kişiye sınır kapısı olmadan seyahat hakkı sunan Schengen Anlaşması, 40. yılını kutluyor. Avrupa bütünleşmesinin simgelerinden biri olarak kabul edilen bu anlaşma, son dönemde yaşanan gelişmelerle birlikte yeniden tartışma konusu haline geldi.
Almanya, Fransa, Avusturya ve Çekya gibi ülkeler, güvenlik, kamu düzeni ve göç gibi gerekçelerle yeniden geçici sınır kontrollerine başladı. Bu uygulamaların kalıcı hale gelmesinden endişe eden uzmanlar, serbest dolaşım ilkesinin tehdit altında olduğunu ifade ediyor. Avrupa Komisyonu ise Schengen sisteminin korunması gerektiğini vurgularken, üye ülkelerden ortak çözüm önerileri bekliyor.
Öte yandan Avrupa’daki artan iltica başvuruları, Türkiye’ye yönelik yeni önlemleri de beraberinde getirdi. Almanya, geçtiğimiz günlerde Schengen uygulamasını fiilen askıya alarak vizesi olan birçok kişiyi ülkeye sokmadı. Ardından Berlin ve Ankara arasında yapılan anlaşmayla, Almanya’da iltica talebi reddedilen yaklaşık 15 bin Türk vatandaşının Türkiye’ye iade edilmesi kararlaştırıldı.
Türkiye’deki yüksek enflasyonun etkisiyle artan vize başvuruları, Avrupa ülkelerinin vize politikalarında daha katı tutumlar almasına neden oldu. Geçmişte Schengen vizesi almış olmasına rağmen birçok başvuru sahibine red cevabı verilmesi dikkat çekiyor.
Türk vatandaşları özellikle Almanya, Fransa, İtalya ve Polonya’dan vize alırken ciddi zorluk yaşıyor. Vize alsalar bile, ilk giriş yaptıkları ülke o vizeyi veren ülke değilse, sınırdan geri çevrilme riski taşıyorlar.
ABD’de de vize randevuları çok uzun vadeye verilirken, son 3-4 yılda ülkeye giriş yapmamış başvurucuların taleplerine şüpheyle yaklaşılıyor. Verilere göre son 15 yılda yaklaşık bir milyon Türk vatandaşı vize alamadı ve 80 milyon Euro’ya yakın vize ücreti yandı. AB Komisyonu’nun açıkladığı 2024 istatistiklerine göre Türkiye’den yapılan Schengen vizesi başvuru sayısı 1 milyon 174 bini aştı. Red oranı ise bazı ülkelerde yüzde 50’nin üzerine çıktı.
