Bilim insanlarından uyarı: Kesinlikle yenilmemeli, kopartılmamalı!
Kocaeli’nin Kartepe ilçesine özgü ve yalnızca bu bölgede görülen Crocus keltepensis, yani Keltepe çiğdemi, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 2019 yılında bilimsel olarak tanımlanan bu endemik tür, sadece yüksek rakımlarda ve yılın belirli aylarında (şubat, mart, nisan) açıyor.
Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Hüseyin Doğan, bitkinin kritik tehdit altında olduğunu vurgulayarak, “Yenilebilir gıda değeri olsa bile kesinlikle yenilmemeli, kopartılmamalıdır. Bu tür yalnızca Kocaeli’de yetişiyor; buradan kaybolursa dünyadan silinmiş olur” uyarısında bulundu.
Kuzuyayla’nın Gizli Hazinesi
Kartepe ilçesinin Kuzuyayla bölgesinde doğal ortamda kendiliğinden yetişen Keltepe çiğdemi, iklim koşullarına bağlı olarak yüzeye çıkıyor. Karların erimesiyle birlikte çiçek açan bu tür, özellikle bu yıl geç yağan kar nedeniyle nisan ayı ortasında görülebildi.
Dr. Doğan, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği fotoğraf safarisi etkinliği kapsamında bu nadir türün yerinde gözlemlendiğini ve bu tür etkinliklerin farkındalık oluşturma açısından son derece önemli olduğunu belirtti.
Kocaeli, Bitki Zenginliğiyle Avrupa’ya Yaklaşıyor
Dr. Doğan’ın yürüttüğü flora envanteri çalışmasına göre, Kocaeli'de yaklaşık 2 bin farklı bitki türü bulunuyor. Bunların 60’tan fazlası endemik, yani yalnızca bu kentte yetişiyor. Türkiye’de 50 kadar çiğdem türü varken, bunlardan sekizi Kocaeli’de yaşıyor. Dört tür ise tamamen bu ile özgü.
Yasak ve Hayati: Koparmak Suç, Korunması Şart
Keltepe çiğdeminin sökülmesi ya da koparılması kanunen yasak. Doğal popülasyonun korunması ve artırılması için bu türün yerinde kalması hayati önem taşıyor. Dr. Doğan, gerekirse bu alanların fiziksel bariyerlerle korunması ve bilinçlendirme tabelalarıyla çevrilmesi gerektiğini vurguladı.
Görüntüsüyle Büyülüyor, Tadı Merak Uyandırsa da Tehlikeli
Bazı çiğdem türlerinin yumruları tüketilebiliyor olsa da, Crocus keltepensis için bu konuda herhangi bir bilimsel çalışma bulunmuyor. Dr. Doğan, “Yenilebilir olsa bile bu tür tüketilmemelidir. Önceliğimiz neslin devamıdır” dedi.
Adını Dağından Aldı
Bitkinin ismini aldığı Keltepe, Kartepe ilçesinin eski adlarından biri. Çiğdem, “çakır mavisi” rengiyle dikkat çekerken, sistematik botanik kriterleriyle diğer türlerden ayrılıyor. Gelişen teknoloji sayesinde DNA ve moleküler analizlerle bu türün özgünlüğü kesin olarak tespit edildi.
