Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılı Ağustos ayına ait dış ticaret endekslerini yayımladı.
Verilere göre, dış ticaret haddi geçen yılın aynı ayına göre 2,8 puan artarak 91,3 seviyesine yükseldi. Bu oran, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanıyor ve dış ticaretin Türkiye lehine ne ölçüde geliştiğini gösteriyor.
2024 yılı Ağustos ayında 88,5 olan dış ticaret haddi, son bir yılda iyileşme göstererek 91,3’e ulaştı. Bu artış, özellikle ihracat fiyatlarındaki yükselişin ithalat fiyatlarına göre daha güçlü olmasından kaynaklandı. Ancak aynı dönemde ihracat miktarında yaşanan düşüş, dikkat çekici bir diğer gelişme oldu.
İhracat Fiyatları Yükseldi, Miktar Geriledi
2025 yılı Ağustos ayında ihracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,8 oranında arttı. Bu artış en çok gıda, içecek ve tütün ürünlerinde hissedildi. Bu kalemde yüzde 8,9'luk bir artış yaşanırken, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 5,1, imalat sanayinde ise yüzde 3,3’lük artış kaydedildi. Yakıt grubundaysa yüzde 3,8’lik bir düşüş gözlendi. Buna karşın, ihracat miktar endeksi yüzde 4,8 oranında azaldı. Gıda, içecek ve tütünde yüzde 13,7, ham maddelerde yüzde 5,8, yakıtlarda yüzde 1,8 ve imalat sanayinde yüzde 1,4 oranında düşüş gerçekleşti. Yani Türkiye birim başına daha pahalıya mal satarken, satılan toplam miktarda düşüş yaşadı.
Mevsim Etkileri Arındırıldığında da Gerileme Görüldü
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi Temmuz 2025’te 157,4 iken, Ağustos 2025’te yüzde 2,8’lik azalışla 152,9’a geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık veriye göre de yüzde 0,9 oranında bir düşüş yaşandı. Bu düşüş, dış ticaret haddindeki artışa rağmen, ihracat performansında zayıflamaya işaret ediyor. Özellikle bazı sektörlerdeki sipariş daralmaları ve küresel talep zayıflığı, bu tabloyu şekillendiren başlıca etkenler arasında yer alıyor.
İthalat Miktarı Daha Sert Düştü
İthalat cephesinde de düşüş gözlendi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi Temmuz 2025’te 122,7 iken, Ağustos 2025’te yüzde 7,2 azalarak 113,8 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık karşılaştırmaya göre ise ithalat miktar endeksi yüzde 4,5 düşerek 109,6 seviyesine geriledi. Bu durum, içerideki üretim ve tüketimde daralmaya işaret ederken, cari denge açısından dış ticaret haddindeki artışla birlikte olumlu bir sinyal olarak değerlendirilebilir. Ancak hem ihracat hem ithalatta yaşanan miktar gerilemeleri, ekonomik aktivitede yavaşlama sinyalleri veriyor.