Osteoporoz, halk arasında bilinen adıyla kemik erimesi, kemik kitlesinin azalması ve kemik dokusunun yapısal bozulmasıyla ortaya çıkan, ilerleyici bir hastalık. Çam Sakura Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Nihal Özaras, bu hastalığın çoğu zaman belirti vermediğini, ancak ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor. Özellikle kadınlarda menopoz sonrası daha sık görülen osteoporoz, sırt ağrısından boy kısalmasına, hatta kamburluğa kadar birçok sorunun temelinde yer alabiliyor.
Sinsi İlerliyor, Kırıkla Kendini Gösteriyor
Osteoporozun en önemli özelliklerinden biri, uzun süre fark edilmeyebilecek kadar sinsi ilerlemesi. Prof. Dr. Nihal Özaras, hastalığın çoğu zaman ancak kırıklarla kendini gösterdiğini vurgulayarak şu bilgileri paylaştı:
“Osteoporoz tedavi edilmezse, belirti vermeden ilerleyip hafif bir travmayla kırıkla karşımıza çıkabilir. En çok omurga, kalça ve el bileğinde kırıklar görülür.”
Kemik dokusunun yaşam boyu yenilendiğini hatırlatan Özaras, bu sürecin dengesinin bozulması halinde kemik yapımının yetersiz kalabildiğini belirtti. Bu dengesizlik özellikle kadınlarda, menopoz sonrası ilk 5 yılda hızla gelişiyor. Ancak yaşla birlikte erkeklerde de risk artıyor.
Risk Altında Olanlar Dikkat!
Osteoporoz her yaş grubunu etkileyebilecek potansiyele sahip olsa da, bazı bireyler daha yüksek risk altında. Prof. Dr. Özaras, özellikle şu grupların dikkatli olması gerektiğini söylüyor:
-
Erken menopoza giren kadınlar
-
Ailesinde osteoporoz öyküsü bulunanlar
-
Tiroid rahatsızlıkları veya kortizon tedavisi gören hastalar
-
Hareketsiz yaşam tarzı sürenler
-
Alkol ve sigara kullananlar
-
Kalsiyumdan yetersiz beslenen bireyler
Bu gruptaki kişilerin, şikayetleri olmasa bile osteoporoz açısından düzenli kontrollerden geçmesi gerektiği vurgulanıyor.
Ne Zaman Şüphelenmeli?
Hastalığın erken fark edilmesi, kırıkların ve kalıcı hasarların önlenmesi açısından büyük önem taşıyor. Prof. Dr. Özaras, şu belirtiler görüldüğünde osteoporozdan şüphelenilmesi gerektiğini belirtiyor:
-
Sırt ve bel ağrısı
-
Boyda kısalma
-
Sırtta kamburluk
Bu belirtiler ortaya çıkmadan da, özellikle risk grubundaki bireylerin kemik sağlığı açısından değerlendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Tanı sürecinde genellikle kan testleri ve kemik dansitometri ölçümü kullanılıyor.
Osteoporozdan Korunmak Mümkün
Hastalığın önlenmesinde yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme büyük rol oynuyor. Prof. Dr. Özaras, korunma yöntemlerini şöyle özetliyor:
-
Yeterli D vitamini ve kalsiyum alımı: Kalsiyum sadece besinlerle alınırken, D vitamini güneş ışığı ve gıdalar yoluyla sağlanabiliyor.
-
Düzenli egzersiz: Yürüme, hafif koşu, zıplama gibi aktiviteler kemik yoğunluğunu artırıyor. Sırt kaslarını güçlendiren egzersizler kamburluktan koruyor. Düşmeleri önlemek için dengeyi artırıcı egzersizler de önemli.
-
Gerekirse ilaç tedavisi: Tüm önlemlere rağmen osteoporoz gelişirse, uygun ilaçlarla hastalık kontrol altına alınabiliyor.
Sessiz Tehlikeye Karşı Farkındalık Şart
Osteoporoz, özellikle yaşlı bireylerde yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren bir sağlık sorunu. Ancak erken tanı, düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu sessiz ilerleyen hastalığın etkileri büyük ölçüde azaltılabiliyor. Risk grubunda olanlar için düzenli kontroller ve bilinçli önlemler, kemik sağlığını korumak adına hayati önem taşıyor.