Biruni Üniversitesi, 16-17 Ekim tarihlerinde bilim tarihinin en büyük isimlerinden biri olan Ebu Reyhan El Biruni’yi anmak ve anlamak amacıyla uluslararası bir sempozyuma ev sahipliği yapacak. “Biruni’nin Bilimsel Mirası ve Medeniyetlere Katkısı” başlığıyla düzenlenecek etkinlikte, Biruni’nin çok yönlü düşünce sistemi, bilimsel metodolojisi ve çağlar üstü etkisi derinlemesine ele alınacak.
4 ülkeden katılım, 5 kurumdan iş birliği
Bu yıl ilki düzenlenen sempozyuma Türkiye, Özbekistan, ABD ve Hollanda’dan toplam 26 akademisyen katılacak. Etkinliğe katkı sunan kurumlar arasında Türkiye’den Biruni Üniversitesi, Türk Dil Kurumu ve İstanbul Uluslararası Medeniyet Araştırmaları Merkezi (MEDAR) yer alırken, Özbekistan’dan Ebu Reyhan Biruni Şarkiyat Enstitüsü ile Gazetecilik ve Kitle İletişimi Üniversitesi de iş birliği yapıyor.
Sempozyumda "Kayıp Aydınlanma" kitabının yazarı Prof. Dr. Stephen Frederick Starr, Prof. Dr. Bekir Karlığa ve Prof. Dr. Behram Abdurrahimovich Abduhalimov gibi dünyaca tanınan isimler de yer alacak.
“Biruni Yüzyılı” vurgusu: Sadece İslam dünyasına değil, insanlığa miras
Biruni Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adnan Ömerustaoğlu, sempozyumun yalnızca akademik bir etkinlik değil, aynı zamanda uzun soluklu bir bilimsel çabanın başlangıcı olduğunu vurguladı.“Biruni, yalnızca İslam medeniyetinin değil, tüm insanlığın ortak bilim mirasının taşıyıcı sütunlarından biridir. Onun çalışmaları, gözleme dayalı bilimsel yöntemleri ve eleştirel düşünce yaklaşımıyla hâlâ günümüze ışık tutmaktadır.”
Ömerustaoğlu, bilim tarihinin önemli isimlerinden George Sarton’un da 11. yüzyılı "Biruni Yüzyılı" olarak tanımladığını hatırlatarak, “Sarton, Biruni’yi sadece İslam dünyasının değil, tüm zamanların en büyük bilim insanlarından biri olarak tanımlar” dedi.
“Bilme tutkusu öğrenciler için en büyük mirastır”
Sempozyumun özellikle genç araştırmacılar ve öğrenciler için ilham verici bir fırsat sunduğuna dikkat çeken Ömerustaoğlu, Biruni’nin yaşamının tam anlamıyla bilginin peşinde bir ömür olduğunu söyledi.“Biruni, ölüm döşeğinde bile öğrenmeye devam etmek isteyen bir bilgeydi. Bu tutumuyla yalnızca dönemine değil, tüm çağlara örnek bir araştırma ahlakı sunuyor.”
“Bilimde hoşgörü ve çoğulculuğun simgesi”
Ömerustaoğlu, Biruni’nin yalnızca bilimsel gözleme değil, eleştirel düşünce ve hoşgörüye dayalı bir yaklaşım benimsediğini vurguladı:"Biruni, farklı görüşleri dikkatle analiz eden, kaynakları çapraz inceleyen, eksik ya da şüpheli gördüğü noktaları açıkça dile getiren bir bilim insanıydı. ‘Cihanın mamuriyeti görüşlerin çeşitliliği ile kaimdir’ sözü, onun bilimsel çoğulculuğa olan inancının ifadesidir.”
Işık hızı, tutulmalar ve çağını aşan keşifler
Sempozyumda Biruni’nin bilimsel keşiflerine de özel oturumlar ayrılacak. Ömerustaoğlu, El Biruni’nin Kopernik’ten 500 yıl önce tutulma düzlemi eğimiyle ilgili ölçümler yaptığını, ayrıca ışığın ses hızından hızlı olduğunu ifade ederek çağının ötesine geçtiğini belirtti.“Biruni, deneysel yöntemle yaptığı ölçümler sonucunda, hataların gözlem ya da alet kaynaklı olabileceğini belirterek bilimsel şüpheciliği ortaya koymuştur. Bu yaklaşım, modern bilimin temellerini oluşturan bir metodolojiye işaret eder.”