Ormanya'da Kuşların Gizemli Yolculuğu Aydınlanıyor: Bülbüller Her Yıl Afrika'dan Kocaeli'ye Geliyor
Kocaeli’nin Kartepe ilçesinde yer alan Ormanya Doğal Yaşam Parkı, Avrupa’nın en büyük doğal yaşam alanı olmasının yanında, göçmen kuşlar için de bilimsel bir merkez haline geldi. Parkta kurulan Kuş Halkalama İstasyonu, özellikle bülbüller başta olmak üzere göçmen kuşların göç rotaları, yaşam süreleri ve davranışlarına ışık tutuyor.
Bülbüller 7.500 Kilometrelik Göç Yolunu Aşıyor
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Ormancılık Meslek Yüksekokulu’ndan Öğr. Gör. Dr. Ergün Bacak, Ormanya’daki çalışmalar sayesinde Afrika’dan gelen bülbüllerin her yıl üreme döneminde Kocaeli’ye döndüğünü, bu sürede yaklaşık 7.500 kilometre yol kat ettiklerini açıkladı. Bu mesafenin, bir kuş ömrü boyunca dünyanın çevresini birkaç kez dolaşmaya eşdeğer olduğunu da vurguladı.
Türkiye'de Bir İlk: Yıl Boyu Halkalama
Ormanya’daki istasyon, Türkiye'de benzeri olmayan bir uygulamaya da imza atıyor. Diğer merkezler yalnızca ilkbahar ve sonbaharda çalışırken, Ormanya’da yılın 12 ayı boyunca her ay en az 5 gün halkalama yapılıyor. Bu sayede hem yerli hem de göçmen kuşlara dair çok daha kapsamlı veriler elde ediliyor.
Kuşların Gizemli Yaşamına Işık Tutuluyor
Dr. Bacak’ın verdiği bilgilere göre, halkalama çalışmaları sayesinde kuşların sadece göç rotaları değil; yaşam süreleri, yağlanma ve kaslanma süreçleri, üreme verimliliği gibi birçok biyolojik özelliği de kayıt altına alınıyor. Örneğin, Akdeniz’i bir gecede geçen kuşlar, göç öncesi vücut ağırlıklarını neredeyse iki katına çıkararak enerji depoluyor.
Küçük Bedenler, Büyük Mesafeler
Halkalanan kuşlar arasında yalnızca 4,5 gram ağırlığında olanlar da bulunuyor. Ancak bu minik canlılar bile, göç sırasında binlerce kilometrelik mesafeyi aktif kanat çırparak katediyor. Bacak, “6 gramlık bir kuş göç öncesi 11 grama çıkabiliyor. Vücudunun tamamını yağla kaplıyor ki beslenmeye uygun olmayan yerlerde de uçabilsin” diyor.
80 Tür, 4 Bin Kuş
Nisan 2023’te başlayan çalışmalarda bugüne kadar yaklaşık 80 farklı türden 4 bine yakın kuşa halka takıldı. Uzun vadeli devam etmesi planlanan bu çalışmaların, Türkiye’nin kuş göç yolları açısından uluslararası veri tabanlarında daha fazla yer almasına da katkı sağlayacağı öngörülüyor.
Ormanya’da yürütülen bu titiz çalışmalar, doğaya ve biyolojik çeşitliliğe dair farkındalığı artırırken, göçmen kuşların zorlu ve mucizevi yolculuklarını da kayıt altına alarak bilim dünyasına eşsiz veriler sunuyor.
Gelecekte başka hangi türlerin hikâyelerinin ortaya çıkarılacağı da merakla bekleniyor.
