Terör örgütü PKK’nın kurucusu terörist Abdullah Öcalan için gündeme gelen “umut hakkı” talebi, yeni çözüm süreci kapsamında tartışılmaya başlandı. Umut hakkı; ömür boyu hapis cezası alan hükümlülerin, belirli bir süre sonra serbest bırakılıp bırakılmayacağının yargı ya da idari bir makam tarafından yeniden değerlendirilmesini öngören bir hukuk normu olarak biliniyor.
TBMM’de Başlayan Yeni Süreçte Bir Yıl Geride Kalıyor
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin 2024 Ekim ayında TBMM Genel Kurulu’nda DEM Partililerle tokalaşmasıyla başlayan ve iktidarın “Terörsüz Türkiye” adını verdiği çözüm sürecinde bir yıl dolmak üzere.
Sürecin kritik eşiği ise, PKK’nın 2025 Mayıs ayında kendini feshettiğini açıklaması oldu. Bu adımın ardından gözler, sürecin yasal altyapısını oluşturmakla görevli olan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’na çevrildi.
Komisyon Dinlemelere Devam Ediyor
TBMM Başkanı ve Komisyon Başkanı Numan Kurtulmuş, şimdiye dek 12 toplantıda 91 kişinin dinlendiğini açıkladı. Ancak komisyonun toplumsal dinleme sürecinin henüz tamamlanmadığı belirtildi. Kurtulmuş, yasal düzenleme için sürecin diğer ayağının da tamamlanması gerektiğini söyleyerek, “Pedalın diğer ayağı da çalışmalı” ifadelerini kullandı.
İktidarın İki Temel Kaygısı Var
Sürecin yavaş ilerlemesi konusunda hem iktidar hem de DEM Parti mutabık. AK Parti kanadı sürecin ilerlemesini engelleyen iki temel kaygıyı şöyle sıralıyor:
Suriye'deki belirsizlik: Türkiye, SDG ile Şam yönetimi arasındaki ilişkilerin netleşmesini bekliyor.
Silah bırakma sürecindeki duraksama: PKK’nın 11 Temmuz’daki sembolik silah yakma törenine rağmen, sahadaki fiili durumun net olmadığı vurgulanıyor.
Bu nedenlerle iktidar, yasal düzenlemeler için Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın’dan gelecek son değerlendirmeyi bekliyor. Kalın’ın ikinci kez komisyona bilgi vermesi planlanıyor.
DEM Parti: “Güven Sorunu Aşılmalı”
DEM Parti yetkilileri, kamuoyunda güven eksikliği oluştuğunu belirterek iktidarın bazı güven artırıcı adımlar atmasını talep ediyor. Bu kapsamda öne çıkan talepler arasında:
Kayyum uygulamasının sona erdirilmesi,
Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılması,
Komisyon üyelerinden bir grubun Öcalan’la görüşmesi yer alıyor.
DEM Parti, bu adımların yeni yasal düzenlemeye gerek kalmadan atılabileceğini savunuyor.
İmralı’ya Ziyaret Gündemde
Komisyonun İmralı Cezaevi’ne gidip gitmeyeceği ise önemli bir tartışma konusu. MHP, bu ziyarete sıcak bakabileceğini gösteren ilk parti oldu. Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, “komisyondan 3-4 kişinin gitmesi zaaf oluşturmaz” açıklamasını yaptı.
AK Parti cephesinde de bu ihtimale kapılar kapatılmış değil. Ancak ziyaretin resmi olarak komisyon gündemine alınması ve nitelikli çoğunlukla kabul edilmesi gerekiyor. CHP, İmralı’ya ziyarete karşı çıkıyor ve komisyon karar alsa dahi temsilci göndermeyeceğini bildiriyor.
Yasal Düzenlemeler Yolda: Eve Dönüş Yasası Gündemde
Komisyon henüz yasa tekliflerini görüşmeye başlamadı ancak kulislere göre AK Parti, MHP ve DEM Parti yasal düzenlemeler üzerinde ayrı ayrı çalışıyor. İlk adımın “Eve dönüş yasası” olarak bilinen bir düzenleme olması bekleniyor.
Bu yasa ile:
Silah bırakıp örgütten ayrılanların statüsü,
Topluma entegrasyon süreçleri,
Yargılamaya ilişkin esaslar ele alınacak.
İnfaz Yasası Tamamen Yeniden Yazılabilir
Gündemdeki bir diğer önemli başlık ise İnfaz Yasası. AK Parti ve MHP, “yamalı bohçaya döndü” eleştirisi yaptıkları yasayı tamamen revize etmek istiyor. Yeni düzenleme ile tüm suç tiplerinde “eşit infaz” ilkesi getirilmesi planlanıyor. Bu, cezaevinde kalma süresinin yarıya düşmesi anlamına gelebilir.
DEM Parti, bu süreçte Abdullah Öcalan ve diğer ağırlaştırılmış müebbet hükümlüleri için umut hakkı düzenlemesi yapılmasını istiyor. Ancak iktidar kaynakları, bu düzenlemeyi “en son gündeme alınabilecek konu” olarak değerlendiriyor.
