İspanya Ulusal Araştırma Konseyi’ne bağlı Pirene Ekoloji Enstitüsü’nden ekolojist Antoni Margalida ve ekibi, sakallı akbabaların (Gypaetus barbatus) yüzyıllardır aynı yuvaları kullandığını ortaya koyan dikkat çekici bir araştırmaya imza attı.
Ecology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bu akbabalar yuvalarını yalnızca kemik ve otlarla değil, insan yapımı eşyalarla da katman katman inşa ediyor.
750 Yıllık Yuvalar, Adeta Bir Zaman Kapsülü
Araştırmacılar, Pirene Dağları’ndaki 12 korunaklı yuvayı inceledi. Bu yuvalarda çoğunlukla hayvan kemikleri yer alsa da, kalıntıların yaklaşık %9’u insan yapımı nesnelerden oluşuyor. Bunlar arasında dikkat çekenler:
1275 yılına tarihlenen tamamen korunmuş bir hasır ayakkabı
Deri ve kumaş parçaları
Bir arbalet oku
Esparto otundan yapılmış toplam 25 eşya
Karbon testlerine göre en eski kalıntılardan biri, 726 yıl önceye ait kırmızı toprak boyayla boyanmış koyun derisi. Bu bulgular, yalnızca hayvan davranışları değil, Orta Çağ insan yaşamına dair ipuçları da sunuyor.
Esparto Otu: Geçmişten Günümüze Bir Zanaat Malzemesi
Akbabaların taşıdığı en dikkat çekici eşya olan esparto otundan yapılmış hasır ayakkabı, aynı zamanda Akdeniz’in geleneksel ayakkabısı espadrillerin de atası sayılıyor.
Margalida’ya göre, akbabalar bu eşyaları arkeolojik alanlardan değil, muhtemelen 13. yüzyılda yaşayan köylülerin günlük yaşamından toplamış.
Bu durum, yırtıcı kuşların yalnızca kemikle beslenen canlılar değil, aynı zamanda insan faaliyetlerini gözlemleyen ve fırsatçı şekilde değerlendiren zeki hayvanlar olduğunu da gösteriyor.
Organik Kalıntılar Neden Bu Kadar İyi Korundu?
Yuva yerlerinin yüksek rakımda olması, sabit sıcaklık ve düşük nem gibi etkenler sayesinde bu kalıntılar yüzyıllar boyunca bozulmadan korunmuş.
Bilim insanları bu durumun, organik arkeolojik verilerin doğrudan kuşlar aracılığıyla korunabildiğini ortaya koyduğunu belirtiyor.
“Tarih Dolu Yuvalar” Gelecek İçin Büyük Potansiyel Taşıyor
Margalida ve ekibi, şimdi bu yuvalarda oluşmuş katmanları daha detaylı incelemeyi ve bulguları dönemlere ayırarak hem biyolojik hem kültürel tarih için belgelemeyi planlıyor.
Yani bu yuvalar sadece bir kuşun yaşam alanı değil, aynı zamanda insan ve doğa tarihinin iç içe geçtiği eşsiz arşivler olarak değerlendiriliyor.