Mart ve Nisan aylarında yaşanan şiddetli soğuk hava ve don felaketi, Türkiye’nin kiraz ihracatını adeta durma noktasına getirdi. Geçen yıl 67 bin ton kiraz ihraç eden Türkiye, bu yıl sezon sonunda yalnızca 6 bin ton ihracat yapabildi.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, 2025 yılının ilk yarısında yaş meyve sebze ihracatının yüzde 9 düşüşle 560 milyon dolara gerilediğini açıkladı. İhracattaki düşüşün ana sebebinin zirai don olduğunu belirten Uçak, “Özellikle üretiminde dünya birincisi olduğumuz kiraz rekoltesinde zirai don sebebiyle yüzde 90’lara kadar yaşanan kayıp, ihracatımızın azalmasında önemli etki sahibi oldu. Geçen sene 67 bin ton ihracat yaptığımız kiraz ihracatında bu sezon 6 bin ton civarındayız. Artık sezon da sona erdi diyebiliriz. Yaşanan kaybı ihracattaki azalmadan da görebilirsiniz. Allah bir daha böyle bir felaketi bir daha üreticimize ve ihracatçımıza yaşatmasın. Gerçekten çok zor bir dönemden geçtik” dedi.
Zirai don nedeniyle Eximbank’a kredi borçlarının ertelenmesi için başvurduklarını söyleyen Uçak, “Zirai don nedeniyle yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri işletmelerinin 2025 yılında düşük kapasiteyle çalışmak zorunda kalacaklarına” dikkat çekerek, “Eximbank’ın zirai don sebebiyle kredi borçlarını ertelemesi için girişimde bulunduk. Umarım yakın zamanda bu girişimlerimiz sonuçlarını verecektir” ifadelerini kullandı.
2025’in ilk yarısında domates 39 milyon dolarlık ihracatla kirazı geçerek ilk sıraya yerleşirken, kiraz ihracatı yüzde 57’lik düşüşle 37 milyon dolardan 16 milyon dolara geriledi. Domatesi, 14 milyon dolarla hurma, 8,5 milyon dolarla mandalina, 7,6 milyon dolarla şeftali ve nektarin izledi.
Meyve sebze mamulleri ihracatında Ege Bölgesi’nin lider olduğunu vurgulayan Uçak, biber turşularının 69 milyon dolarla ilk sırada yer aldığını, kuru domates ihracatından 58,5 milyon dolar, kornişon turşularından ise 49 milyon dolar gelir sağladıklarını ifade etti.
Uçak, ihracat pazarlarında ise yaş meyve sebzede Rusya’nın 32 milyon dolarla ilk sırada olduğunu belirtirken, “Almanya’ya 13,5 milyon dolarlık, Ukrayna’ya 12,5 milyon dolarlık taze meyve sebze ihraç ettik. Meyve sebze mamulleri ihracatında birinci sıradaki Amerika Birleşik Devletleri’ne 81 milyon dolarlık ihracat yaptık. İkinci sırada 75 milyon dolarla Almanya, üçüncü basamakta 42 milyon dolarla İngiltere yer aldı” dedi.
İzmir ve çevresinde yaşanan orman yangınlarına da değinen Uçak, “Maalesef her yıl böyle felaketleri yaşar olduk, bu yangınlar doğal ekosistem üzerinde çok büyük tahribat bırakıyor. Belki 30-40 yıl sonra yeniden yeşertebileceğimiz ormanlarımızın da yok olması bizleri derinden üzüyor.” ifadelerini kullandı.
ChatGPT’ye sor